मान्छेका कुरा गरेपछि !
असाध्य गाह्रो हुन्छ नि
मान्छेका कुरा गरेपछि !
जव तपाई मान्छेका कुरा गर्नु हुन्छ
मान्छेसँगै आउँछ
हजारौं वर्ष बूढो भोक
मान्छेसँगै आउँछ
आगो दन्किरहेको सपना
मान्छेसँगै आउँछ
स्वतन्त्रताको पुरानो तिर्खा
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
मान्छेभित्रका सबै कुरा आउन थाल्छन् !
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
गरीव र धनीको खाडल आउँछ
ठूलो जात र सानो जातको शास्त्र आउँछ
राजाहरू आउँन/ रैतिहरू आउँछन
महाजनहरू आउँछन/ मजदुरहरू आउँछन्
जमीन्दारहरू आउँछन/ किसानहरू आउँछन्
भोकले सोत्तर बनेकाहरूका
चिहानघारीहरू आउँछन्
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
इतिहासका सबै कथाहरू आउँछन् !
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
स्पार्टाकसको विद्रोह आउँछ
पूनर्जागरण कुरा आउँछ
१९१७ को अक्टोवर क्रान्ति
१९४७ को स्वतन्त्रता संग्राम
१९४९ को चीनियाँ क्रान्ति
२००७ सालको देशकै कुरा आउँछ
शोषण आउँछ/ शासन आउँछ
विद्रोह आउँछ/ क्रान्ति आउँछ
विश्वयुध्द आउँछ/ प्रतिक्रान्ति आउँछ
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
मान्छेले गरेका सबै कुरा आउँछ !
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
सबैको प्यारो हुन असंभव छ
तपाई कतै न कतै उभिनै पर्छ
तपाई कसै न कसैको हुनै पर्छ
तपाईले
कसैलाई प्रेम र कसैलाई घृणा गर्नै पर्छ
मान्छेका कुरा गर्न थालेपछि
वाद आउँछ/ विचार आउँछ
दर्शन आउँछ/ राजनीति आउँछ
सरकार आउँछ/ सत्ता आउँछ
सत्ताले गरेका खरावी
र नागरिकहरूका असन्तोष
सबै कुरा खुरु खुरु आउँछन् !
सायद त्यसै भएर होला
कैयन कविहरू
मान्छेको कुरा गर्दैनन्
ती मान्छेहरूसँग भाग्छन
र हिमालका कुरा गर्छन
झरना र ताल तलैयाका कुरा गर्छन्
जून र फूलका कुरा गर्छन्
भ्रमरा र पुतलीका कुरा गर्छन्
नदी ,पहाड र चराहरूका कुरा गर्छन्
मान्छेका कुरा गरे भने
विचराहरू शङ्कटमा पर्छन् !
बालाराम तिमिल्सिना ।
