“महिला मानव अधिकार रक्षकको पहिचान: महिला हिंसा विरुद्धको अभियान” मुख्य नारा
सिरहा — ३३औँ अन्तर्राष्ट्रिय लैङ्गिक हिंसा विरुद्धको १६ दिने अभियान सोमबार देखि सुरु भएको छ। “महिला मानव अधिकार रक्षकको पहिचान: महिला हिंसा विरुद्धको अभियान” नारासहित यो अभियान मंसिर १० देखि २५ (नोभेम्बर २५ देखि डिसेम्बर १०) सम्म चल्नेछ।
सन् १९६० मा डोमिनिकन गणतन्त्रमा मिराबेल दिदीबहिनीहरूको हत्याविरुद्ध सुरु भएको यो अभियान नेपालमा २०५४ सालदेखि विभिन्न संघसंस्थाको पहलमा मनाउन थालिएको हो। २०७५ सालदेखि यस अभियानलाई सरकारी मान्यता प्राप्त छ। लैङ्गिक हिंसा अन्त्य र हिंसामुक्त समाज निर्माणका लागि अभियानले यस पटक पनि समुदायदेखि राष्ट्रिय स्तरसम्म कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने जनाएको छ।
नेपालको अवस्था र चुनौतीहरू
नेपालमा महिला हिंसा अझै गम्भीर समस्या बनेको छ। सिरहा जिल्ला मात्रै होइन, देशभरका तथ्यांकले पनि चिन्ताजनक अवस्था देखाउँछन्। २०८१/८२ को तथ्यांकअनुसार, ३५३ घरेलु हिंसाका घटनामध्ये २१७ उजुरी महिला हिंसासम्बन्धी छन्। औसतमा दैनिक ७ महिला तथा बालिका बलात्कारको शिकार हुने गरेका छन्।
महिला अधिकारकर्मीहरूले हिंसा पिडितहरू न्याय पाउन विभेद र दबाबको शिकार हुने गरेको र सेवा प्रदायक निकायहरूमा संवेदनशीलताको अभाव रहेको बताउँछन्।
मुख्य मागहरू
अभियानले यसपटक महिला हिंसा अन्त्यका लागि निम्न मुख्य मागहरू अघि सारेको छ:
1. संविधान प्रदत्त महिला अधिकारहरूको प्रभावकारी कार्यान्वयन।
2. हिंसापीडितका लागि सुरक्षित र लैङ्गिक उत्तरदायी सेवा।
3. महिला श्रमको उचित मूल्याङ्कन र सामाजिक सुरक्षा।
4. महिला अधिकार रक्षकहरूको संरक्षण र सम्मान।
5. पितृसत्तात्मक सोच र विभेदकारी अभ्यासको अन्त्य।
सिरहाको सक्रियता
सिरहाको गोलबजारस्थित मुक्ति नेपाल ले यस अभियानलाई निरन्तरता दिँदै १३ वर्षदेखि सिरहाको गोलबजार, लहान, मिर्चैया र सदरमुकाममा १६ दिने अभियान सञ्चालन गर्दै आएको छ। मुक्ति नेपालकी कार्यकारी निर्देशक श्यामकुमारी साहका अनुसार, यस वर्ष पनि समुदाय स्तरदेखि राष्ट्रिय तहसम्म लैङ्गिक हिंसा अन्त्यका लागि विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन गरिनेछ।
संचारकर्मीहरूसँगको समन्वय र सहकार्यका लागि मुक्ति नेपालकी अध्यक्ष देवकुमारी महराको अध्यक्षतामा विशेष छलफल कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ। कार्यक्रममा महिला अधिकार संरक्षणमा संचार माध्यमको भूमिकाबारे गहन छलफल भएको थियो।
कार्यक्रम र गतिविधिहरू
अभियानको क्रममा विश्लेषणात्मक पुस्तक विमोचन, सांस्कृतिक कार्यक्रम, प्रदर्शनी, र छलफल लगायतका कार्यक्रम आयोजना गरिनेछ। सिरहा लगायतका ठाउँहरूमा प्ले-कार्ड प्रदर्शन र सडक नाटकमार्फत लैङ्गिक विभेदविरुद्ध जनचेतना फैलाइने छ।
आह्वान
“महिला हिंसा अन्त्य गर्न सबैले आ–आफ्नो तहबाट योगदान गर्नुपर्छ,” आयोजकहरूले भने। अभियान मंसिर २५ सम्म विभिन्न कार्यक्रमसहित जारी रहनेछ।